Gerardimontium vulgo GheertsbergheGerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis

Gerardimontium 316

Van bevrijding tot bevrijdingsfeesten . Een kroniek van 14 maanden (september 1944 – november 1945).
Toen op 3 september 1944 de eerste geallieerde troepen door onze streek trokken, leek een einde te komen aan vier jaar oorlogsellende. Het zou echter nog meer dan een jaar duren vooraleer er grootse bevrijdingsfeesten plaatsvonden. Een blik op de verslagen van de schepencolleges en gemeenteraden van Ger­aardsbergen en deelgemeenten, voor zover zij volledig bijgehouden werden, leert ons ook met welke problemen de lokale besturen in de maanden na de bevrijding te kampen hadden.

De bevrijding van Schendelbeke en de koningskwestie.
Op 3 september 1944 wordt Schendelbeke bevrijd. Onmiddellijk treden de oude schepenen opnieuw in functie. Er barst een enorme vreugde uit onder de bevolking. In schril contrast met de volksvreugde staat de volkswoede. Die volkswoede richt zich naar de “verraders” en zal uitmonden in de repressie.

Geraardsbergse gewapende verzetsstrijders in de Tweede Wereldoorlog Sabotage, spionage, verraad, martelingen, executie en dood.
Dit is het verhaal van verzetsstrijders Cesar De Schuiteneer en Zoë Foubert.

Vredesfeest in Viane.
Op zondag 3 september 1944 rond 13 uur reden de Engelsen vanuit de Akrenstraat Viane binnen. Via het dorpsplein en de Kasteelstraat (nu Edingseweg) namen ze de richting van Edingen. Hiermee kwam voor de Vianenaars wel een einde aan de bezetting maar het zou nog een hele tijd duren vooraleer men aan feestvieren dacht.

Eén offer was niet genoeg.
De familie Van Causenbroeck uit Ophasselt betreurde tweemaal het sneuvelen van een zoon, één in de Eerste Wereldoorlog en één in de Tweede Wereldoorlog.

Gerardimontium 315

Unieke Geraardsbergse bijbel uit ca 1200 onder de hamer bij Christie’s.
Amper een half jaar na de spectaculaire tentoonstelling van het Brevier dat in 1449-1450 voor de Sint-Adriaansabdij gemaakt werd, komt een ander uitzonderlijk Geraardsbergs handschrift in de schijnwerpers: een bijbel uit het einde van de 12e eeuw werd op 11 juni geveild bij het bekende Londen­se huis Christie’s. Experten verwachtten dat het werk tussen de 820 000 en de 1 200 000 euro zou gaan…maar voorlopig bood zich geen koper aan.

De afpaling van de gemeentegrenzen van Ophasselt (Deel 1: De afpaling van de gemeentegrenzen in 1825).
Na de aanhechting bij Frankrijk wordt voor elke gemeente een kadaster, een openbare inventaris van alle onroerende goederen, opgesteld. Voor de berekening van het netto belastbaar inkomen moeten alle gronden en gebouwen worden gemeten en geschat. De eerste taak van de landmeters van het kadaster was logischerwijze het vastleggen van de gemeentegrenzen door middel van een proces-verbaal van afpaling. Alleen voor Ophasselt zijn de PV’s van 1825, èn de herwerking van 1826, behouden.

Dwaalsporen in de bevolkingsregisters van Onkerzele en omgeving: spellingsvariatie bij familienamen.
Over de familienaamen De Roeck, De Rouck,… en ook andere namen die een hindernissenloop opzetten voor de amateur-genealoog in het taalgrensgebied rond Geraardsbergen.

Geraardsbergse wandtapijten, vooral, maar niet alleen verdures (deel 3).
In het derde en laatste deel gaan we dieper in op de reiniging en restau­ratie van het Gideontapijt met het Geraardsbergse stadsmerk. Dat is het tiende tapijt uit de reeks van dertien en bovendien het grootste van de reeks.

Een nieuwe straatnaam: Steenbakkerij Goeferdinge.

Kwartierstaten van de burgemeesters van Geraardsbergen en hun echtgenoten tijdens de burgerlijke democratie 1830-1921 (Deel 3).
2024 wordt het jaar van de verkiezingen. In juni trekken we met zijn allen naar de stembus voor de Europese, federale en gewestelijke parlementen en in oktober voor de provinciale en gemeentelijke
raden. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar nog niet zo heel lang geleden mochten alleen mannen die vrij hoge belastingen betaalden, deelnemen aan de verkiezingen. Hevige politieke en syndicale strijd brachten na vele jaren hierin verandering. Thans hebben alle mannen en vrouwen het recht en de plicht zijn of haar gelijkwaardige stem uit te brengen.

Gerardimontium 314

Geraardsbergse wandtapijten, vooral, maar niet alleen verdures (deel 2)
In het tweede deel vernemen we meer over het ambachtsleven van de tapijtwevers in Geraardsbergen en het omliggende Land van Aalst. Uit het register van de Geraardsbergse tapijtnering van 1554 blijkt dat er een symbiose was tussen de stad en het platteland. Zowel Geraardsbergen als Oudenaarde deden ook beroep op tapijtwevers van buiten de stadspoorten. Dit leidde tot conflicten en een juridische strijd tussen beide steden.

Louis Bertrand ontmoet Jules Rens in 1892
Louis Bertrand is medestichter van de Belgische Werkliedenpartij en oprichter van de socialistische krant Le Peuple. Op 16 september 1892 reist Bertrand naar Geraardsbergen om zich te informeren over de staking van de arbeiders bij de luciferfabriek Mertens & cie. Daar ontmoet hij de Geraardsbergse liberaal Jules Rens die bestuurder is bij Mertens & cie. Hij doet hiervan uitgebreid verslag in een artikel in Le Peuple van 17 september 1892.

Met een stevige linker! De skoeten en gidsen van Giesbaarge 1916-1950.
In 1911 ontstond in België een beweging die een aanzienlijke impact zou hebben op het leven van vele jongeren: de scouting. Twee jaar later, wordt de eerste Vlaamse scoutgroep opgericht. Tijdens de Eerste Wereldoorlog, in 1916, wordt in Geraardsbergen een eerste padvindersbeweging gesticht. Ondanks de uitdagingen van de tijd, blijft de geest van scouting levendig als een baken van hoop en veerkracht.

Slappe koffie: een inspiratiebron voor het dialect.
De Vlaamse dialecten kennen een ongemeen rijke oogst aan uitdrukkingen waarmee aangegeven wordt dat de koffie te slap is, veel meer dan voor sterke koffie: koffie was duur en om te besparen goot men telkens nieuw kokend water op dezelfde gemalen koffie.

Kwartierstaten van de burgemeesters van Geraardsbergen en hun echtgenoten tijdens de burgerlijke democratie 1830-1921 (Deel 2).
2024 wordt het jaar van de verkiezingen. In juni trekken we met zijn allen naar de stembus voor de Europese, federale en gewestelijke parlementen en in oktober voor de provinciale en gemeentelijke raden. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar nog niet zo heel lang geleden mochten alleen mannen die vrij hoge belastingen betaalden, deelnemen aan de verkiezingen. Hevige politieke en syndicale strijd brachten na vele jaren hierin verandering. Thans hebben alle mannen en vrouwen het recht en de plicht zijn of haar gelijkwaardige stem uit te brengen.