Gerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis
Gerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis
Gaston IMBO
Auguste Pierre Jean de Portemont is geboren in Geraardsbergen op 21 januari 1814 en er overleden op 23 oktober 1886. Bewoonde de historische patriciërswoning Het Huis der Lombarden . August de Portemont was advocaat en plaatsvervangend vrederechter te Geraardsbergen (1839-1870). In 1870 werd hij vrederechter benoemd voor het kanton Geraardsbergen en bleef dit ambt uitoefenen tot 1879. Hij was ook redacteur van de Gazette van Geraardsbergen, een weekblad van katholieke strekking. Gemeenteraadslid (1848-1857). Luitenant bij de Burgerwacht (1851). Volksvertegenwoordiger (1852-1861). Hij was een gezaghebbend geschiedschrijver en publiceerde, als vrijetijdshistoricus of amateur-historicus, in 1870 de geschiedenis van Geraardsbergen; zijn boek Recherches historiques sur la ville de Grammont en Flandre gaat ook vandaag nog door als een van de voornaamste geschiedkundige publicaties over de stad Geraardsbergen[21]. Te vermelden ook dat hij medeoprichter/vennoot was van de Cercle Catholique La Concorde (1870). Hij huwde in Brussel in april 1859 met Anne Marie Josephe Annez de Taboada wier voorvader in 1714 is geadeld.
Verschenen in: De Heemschutter 151
Biografie. Prosopografie. (929)
Gaston IMBO
Auguste Pierre Jean de Portemont is geboren in Geraardsbergen op 21 januari 1814 en er overleden op 23 oktober 1886. Bewoonde de historische patriciërswoning Het Huis der Lombarden . August de Portemont was advocaat en plaatsvervangend vrederechter te Geraardsbergen (1839-1870). In 1870 werd hij vrederechter benoemd voor het kanton Geraardsbergen en bleef dit ambt uitoefenen tot 1879. Hij was ook redacteur van de Gazette van Geraardsbergen, een weekblad van katholieke strekking. Gemeenteraadslid (1848-1857). Luitenant bij de Burgerwacht (1851). Volksvertegenwoordiger (1852-1861). Hij was een gezaghebbend geschiedschrijver en publiceerde, als vrijetijdshistoricus of amateur-historicus, in 1870 de geschiedenis van Geraardsbergen; zijn boek Recherches historiques sur la ville de Grammont en Flandre gaat ook vandaag nog door als een van de voornaamste geschiedkundige publicaties over de stad Geraardsbergen[21]. Te vermelden ook dat hij medeoprichter/vennoot was van de Cercle Catholique La Concorde (1870). Hij huwde in Brussel in april 1859 met Anne Marie Josephe Annez de Taboada wier voorvader in 1714 is geadeld.
Verschenen in: De Heemschutter 152
Biografie. Prosopografie. (929)
Louis DE COCK
Het Krachtig Gebed van Keizer Karel is al eeuwenlang een populaire tekst die via bidprentjes verspreid wordt of, om hem extra kracht te geven, met de hand overgeschreven. In Geraardsbergen doken tot dusver twee versies op die in de wetenschappelijke literatuur nog niet aan bod kwamen. We gingen op onderzoek naar de herkomst van deze merkwaardige documenten.
Verschenen in: Gerardimontium 299
2. GODSDIENST, THEOLOGIE, Liturgie (264)
Freddy DE CHOU
Bijna iedereen weet dat Jozef De Veuster uit Tremelo in Molokai aan melaatsheid stierf. Pater Damiaan, eerst zalig- en later heiligverklaard, is ooit uitgeroepen tot historisch bekendste Vlaming. Minder bekend is dat ook een emigrant uit Schendelbeke zeer verdienstelijk werk heeft verricht in dezelfde melaatsenkolonie in Molokai. We brengen hier zijn mooi verhaal.
Verschenen in: Gerardimontium 311
Biografie. Prosopografie. (929)
Freddy DE CHOU
Onlangs vestigde een lid van onze vereniging Gerardimontium mijn aandacht op het leven van een vrouw, geboren in onze stad, met een politiek zeer bewogen leven, een heftige verdedigster van vrouwenbelangen en een erkende verzetsvrouw in de WO II.
Verschenen in: Gerardimontium 312
Politieke partijen en bewegingen (329)
Marc VAN TRIMPONT
Voorouderreeks. Emile van den Daelen (1845-1918) was apotheker en fabrikant van artsenijwaren en medisch gereedschap. Van 1912 tot 1918 was hij ook voorzitter van de Werkrechtersraad.
Verschenen in: Gerardimontium 210
Genealogie (929.5)
Jacques DE RO
Gevel- of muurreclame is van alle tijden en was lange tijd nagenoeg het enige middel om een zaak publiciteit te bezorgen. Deze ruim geïllustreerde bijdrage geeft een overzicht ter zake voor Geraardsbergen en deelgemeenten en brengt de lezer kennis bij over de aangewende methodes van reclame. Gevelreclame is ook vandaag nog niet uit het straatbeeld verdwenen, zij het sporadisch aanwezig misschien.
Verschenen in: Gerardimontium 265
Reclame (659)
Marc VAN TRIMPONT
Deze studie is het resultaat van teamwork. Het overstijgt het niveau van een opsomming en aaneenschakeling van feitjes en herinneringen uit tweede of derde hand. De materie werd wetenschappelijk benaderd en de teksten zijn stevig onderbouwd. En toch leest het boek als een trein. Het brengt het verhaal van wat de Geraardsbergenaars in de jaren 1914-1918 hebben meegemaakt, zowel diegenen die zich in een gevechtszone bevonden als diegenen van het thuisfront al dan niet in bezet gebied. Door het hele relaas over het leven in het bezette Geraardsbergen heen, loopt één rode draad, namelijk het over het bijna vier jaar durende schrikbewind uitgeoefend door de 2de in bevel van de Kommandantur, luitenant Robert Schwartz. Maar what is in a name? De vraag stellen is ze beantwoorden want men zou bijna gaan geloven dat deze Duitse officier een voorbestemde naam had! De talloze “zwarte” dagen van willekeur en terreur waarvan Geraardsbergenaars het slachtoffer werden, dienen op zijn conto te worden geschreven. Vandaag nog, zowat 100 jaar na de feiten, spreken ze tot de verbeelding. Geen wonder dat ze een inspiratiebron vormen voor beeldspraak, wat tot uiting komt met de woordspeling in de titel van dit boek. Bekeken door een zuiver strategische bril, was Geraardsbergen in 1914-1918, net als tijdens de jongste wereldoorlog, van geen of weinig belang. Niettemin is er een en ander over gepubliceerd. Samengevat zou men kunnen stellen dat de geschiedschrijving over de vier oorlogsjaren zich beperkt tot drie kroniekmatige publicaties. Er is vooreerst het dagboek van Augusta de Clercq die de gebeurtenissen in haar bezette stad heeft meegemaakt. Onmiddellijk na de oorlog, in 1919, verscheen het Oorlogsboek van het Davidsfonds waar ruim 20 bladzijden gewijd zijn aan wat zich afspeelde in Geraardsbergen. En dan is er de uitgave uit 1980, Geraardsbergen tijdens Wereldoorlog 1914-18, door Marcel J. Van Kerckhoven. Geschiedschrijving is nooit af. Dit gegeven kwam ook hier vrij snel aan de oppervlakte. Tal van vragen rezen vanzelf. Zo bijvoorbeeld is het, voor een goed begrip, aangewezen enig inzicht te hebben over de organisatie van het Duits bestuur zowel nationaal als lokaal. En hoe was het gesteld met de beschikbaarheid van levensmiddelen? En meer in het algemeen, hoe was het economisch leven en het socio-cultureel klimaat in onze stad? Of nog, was er in Geraardsbergen sprake van collaboratie met de Duitse bezetter? En wat met de tewerkstelling [verplichte arbeid] in Duitsland? En verder, zijn er sporen overgebleven van de Duitse aanwezigheid in Geraardsbergen? En met betrekking tot de dienstplichtigen, hoe zat het met de jongens die in het buitenland, bijvoorbeeld in Engeland, vertoefden? Hoe brachten ze daar de tijd door? En ontsnapten die dan aan de militaire dienstplicht? En dan, de hamvraag hoe verging het de jongens aan het front, in de vuurlinies? En ten slotte was er de mishandeling van 14 kinderen, een dramatische zaak die na de oorlog geleid heeft tot een proces in Leipzig, wat een determinerende rol heeft gespeeld in de Belgische jurisprudentie inzake oorlogsmisdaden. Al deze vragen en onderwerpen worden in deze studie aangesneden en behandeld.
Verschenen in: Gerardimontium 267
Defensie. Krijgsgeschiedenis. Wereldoorlogen (355)
Wim THIENPONT
De geschiedenis heeft ons weinig namen nagelaten van socialistische pioniers die zelf nog in fabrieken, mijnen of op het land werkten. In Geraardsbergen kennen we er wel zo een: Bellarminus Van Der Bruggen. Ik doe hier een poging om zijn verdienstelijk leven te schetsen.
Verschenen in: Gerardimontium 293
Ambachten. Coöperaties. Economische organisatievormen (334), Vakbeweging. Lonen. Arbeid. Werkgelegenheid (331)
Marc VAN TRIMPONT
Verschenen in: De Heemschutter 170