Gerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis
Gerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis
Jan DE LIL
KSA Geraardsbergen is vandaag een bloeiende jeugdbeweging in de Oudenbergstad met meer dan tweehonderd leden. Voor haar roots moeten we ver teruggaan in de 19de eeuw. Het eigenlijke succesverhaal in Geraardsbergen begint in 1933 met als voorloper KSA Sint-Jozef.
Verschenen in: Gerardimontium 271
Openbaar en maatschappelijk leven. Feesten. Volksfiguren (394)
Jan DE LIL
Na heel wat discussie over de moeilijke samenwerking tussen KSA en Chiromeisjes, besliste de overheid van het Sint-Jozefsinstituut in januari 1973 dat een deel van de leden van de KSA-bond er niet meer welkom was. Onder impuls van bondsleider Jan De Lil werden de lokalen ondergebracht in Ons Huis in de Denderstraat. KSA Sint-Jozef werd omgedoopt tot KSA Were Di en kort daarop tot KSA Geraardsbergen. Met vereende krachten werd gewerkt aan de uitbouw van een nieuw programma, dat de volgende decennia tot een ongemeen succes leidde…
Verschenen in: Gerardimontium 273
Openbaar en maatschappelijk leven. Feesten. Volksfiguren (394)
Chris CLAUS
Bij de herinrichting van het stuwsluiscomplex in de stad, kwamen in de zomer van 2017 restanten van de middeleeuwse stadsomwalling te voorschijn. De archeologen legden de funderingen van de Pijntoren en van delen van de stadsmuur bloot. De bovengrondse delen van de toren waren reeds op het einde van de 17de eeuw gesloopt. Na het uitvoeren van het archeologisch onderzoek werden ook de funderingsresten verwijderd om plaats te ruimen voor afvoerkokers in het nieuw te bouwen stuwcomplex.
Verschenen in: Gerardimontium 275
Defensie. Krijgsgeschiedenis. Wereldoorlogen (355)
Jan COPPENS
Het boeiend etymologisch verhaal van het woord takineren en van de uitdrukking nen traa van turtjen.
Verschenen in: Gerardimontium 204
Dialect (800/87)
Ignace VAN DER KELEN
Het Hof te Coppenhole is een van de dertien pachthoven welke tijdens het ancien régime toebehoorden aan de Geraardsbergse Sint-Adriaansabdij. Het had een oppervlakte van 36 bunder (=zowat 47 ha) en lag op grondgebied Moerbeke bij Geraardsbergen. De pachters van deze boerderij waren meiseniers; deze zouden kunnen worden omschreven als bevoorrechte geranten van een goed. De familie Van der Kelen exploiteerde gedurende lange tijd dit landbouwbedrijf.
Verschenen in: De Heemschutter 176
Landbouw. Tuinbouw. Bosbouw. Veeteelt. Jacht. Visserij (63)
Marc VAN TRIMPONT
Geraardsbergen was reeds twee weken vrij van de Duitse bezetting, toen in Nederland van 17 tot 24 september 1944, onder leiding van de Britse veldmaarschalk Montgomery, de slag om Arnhem werd uitgevochten. Als gevolg van deze krijgsverrichtingen was een hele regio, namelijk de Betuwe, als in een tang gegrepen tussen de Duitse en geallieerde linies wat een reusachtige vluchtelingenstroom op gang bracht. Zowat 40.000 Betuwnaren werden geëvacueerd van wie nagenoeg een kwart een tijdelijke thuis vond in de streek Erembodegem-Geraardsbergen. In deze bijdrage gaat de aandacht vooral naar de Nederlandse vluchtelingen, maar men vindt er ook gegevens i.v.m. de gastgezinnen.
Verschenen in: Gerardimontium 264
Defensie. Krijgsgeschiedenis. Wereldoorlogen (355)
Dirck SURDIACOURT
In deze bijdrage beperkt de auteur zich niet tot de eigenlijke stichting van een lokale KP-afdeling in Geraardsbergen. Hij werpt ook de schijnwerper op de historische feiten en achtergronden die in de woelige periode van het interbellum er aanleiding toe gaven.
Verschenen in: Gerardimontium 265
Politieke partijen en bewegingen (329)
Fernand IMBO
Verschenen in: De Heemschutter 174
Bart MERCKAERT
In een driedelige reeks belichten Louis De Cock, Eric Cosyns en Bart Merckaert enkele historische aspecten van het Raspaillebos. Aanleiding zijn de ontdekking van enkele archiefstukken die ons toelaten een goed beeld te krijgen van het bosgebruik in voornamelijk de 17de en 18de eeuw. In dit nummer leest u het eerste boeiende deel over de houtkap in het Raspaillebos. In het tweede deel analyseert Louis De Cock een schattingsverslag uit 1745. De perceelsnamen leiden tot originele veronderstellingen over vergeten bosgebruiken, maar zijn ook een stevige vingerwijzing voor de historische aanwezigheid van bijzondere biotopen en landschappelijke verschijningsvormen. Eric Cosyns rondt op basis van het nieuwe onderzoeksmateriaal de driedelige reeks af met een historisch-ecologische beschouwing over het bos.
Verschenen in: Gerardimontium 309
Historische geografie. Landschapsgeschiedenis (911.37)
Jacques DE RO
Dat er binnen de stadsmuren van het oude Geraardsbergen een aantal prachtige stenen gebouwen waren opgetrokken, bewijst ontegensprekelijk de bekende gravure anno 1648 Gerardimontium vulgo Gheertsberghe van Joan Blaeu. De vernielzucht en de talrijke plunderingen van doortrekkende vreemde legers in de 17e en 18e eeuw, richtten aan het gebouwenpatrimonium enorm veel schade aan. Maar ook de statige 19e-eeuwse herenhuizen zijn vaak niet opgewassen gebleken tegen afbraakwoede. Gelukkig blijken de stadsrekeningen een waardevolle bron voor huizenonderzoek te zijn. In deze bijdrage geeft de auteur een momentopname van huisnamen anno 1731.
Verschenen in: Gerardimontium 193
Openbaar en maatschappelijk leven. Feesten. Volksfiguren (394)