Jacques DE RO
De ondertitel van deze bijdrage zegt duidelijk waar het over gaat. Er is een sterk vermoeden gewettigd dat Alfred Spitaels (1840-1903) de bouwheer was van dit herengoed waar hij eind 1868 zijn intrek nam. Hij is de zoon van Pierre-Jean (1768-1851) x Julie Hélène Wolfcarius. Onder de latere eigenaars vernoemen we Armand Maquestiau (1892-1963) die het goed verwierf in 1932 en er verbleef tot zijn overlijden.
Verschenen in: Gerardimontium 226
Ruimtelijke ordening. Landschap. Tuinarchitectuur (71)
Marc VAN TRIMPONT
Noteer de twee zinsneden die onder aanhalingstekens staan; het zijn citaten waarmede meteen de tijdgeest in de jaren 1900 verduidelijkt wordt. Scheutist[3] Jules van Trimpont, geboren in Geraardsbergen op 26 april 1869, werkte als missionaris in Kongo-Vrijstaat, meer bepaald in het toenmalige district Boma (Beneden-Kongo), eerst in het Mayumbegebied en vervolgens in het stadje Boma zelf. Een bondige historische evocatie van respectievelijk Congo-Vrijstaat (1885-1908) en Belgisch-Congo (1908-1960) en een flash over 7 sluipmoordenaars, dit zijn evenveel tropische ziekten, wordt gevolgd door een sfeerbeeld van het stadje Boma ten tijde van de pioniers. Dan komt de hoofdbrok van deze bijdrage, namelijk de bekeringswerking van de missionarissen en het werk van Jules van Trimpont zelf. Hij overleed in Boma aan de gevolgen van dysenterie na nauwelijks 28 maanden verblijf in Kongo. Bij wijze van epiloog brengt de auteur het merkwaardige verhaal van Jules’ verloren gewaande priesterkelk (kleurenfoto’s), kelk die echter in de Filippijnen was beland maar sinds 2010 opnieuw in familiehanden is.
Verschenen in: Gerardimontium 202
Missionering (266)
Jean MARQUEBREUCK
Verschenen in: Gerardimontium 210
Luk BEECKMANS
Tijdens de late 19de -begin 20ste eeuw werd bij leemontginning op de Hunnegemkouter (Slachtveldeken) in Overboelare een Merovingisch grafveld aangetroffen (CAI-locatie 501706). Archeologie stond toen nog in haar kinderschoenen en de werklieden beperkten zich – zoals indertijd vaak het geval was – tot het inzamelen van de meest opvallende grafgiften. Deze kwamen in handen van de heer P. Van Cleemputte, eigenaar van het terrein1. Later werd het grafmeubilair verdeeld in de familie. Na verscheidene vermeldingen in archeologische publicaties werden deze vondsten uiteindelijk grondig gepubliceerd in 19912. Enige tijd later schonk de familie Van Cleemputte het grafmeubilair aan het toenmalige Provinciaal Archeologisch Museum van Oost-Vlaanderen in Zottegem-Velzeke (nu AVE, Archeocentrum Velzeke). Eerder waren ook al vondsten uit dit grafveld terechtgekomen in het Stedelijk Museum ‘t Gasthuys in Aalst en in
de Koninklijke Musea voor Kunst- en Geschiedenis te Brussel.
Verschenen in: Gerardimontium 283
Middeleeuwse geschiedenis (94.033)
Jacques VERSCHAFFEL
Het meest bekende gezicht op Geraardsbergen uit vroeger tijden is de zwart-wit of ingekleurde afbeelding, soms lukraak betiteld als een Sanderus of als een Blaeu. Er bestaan echter bij nader toezien meerdere varianten. Een voorbeeld van dit stadgezicht siert de cover van dit boek evenals van ons tijdschrift Gerardimontium. Het gaat vermoedelijk om een ingekleurde kopergravure uit de Nederlandse editie van de Atlas major (1648) van de Amsterdamse uitgever-drukker Joannes Blaeu (1596-1673) wiens drukkerij werd vernield door brand in 1672. In deze brand verdwenen bijna alle koperplaten en de nog resterende boeken, voornamelijk van Sanderus’ Flandria Illustrata (1641-1644). De sleutelfiguren voor de publicatie van de Flandria Illustrata zijn Sanderus en Blaeu. Naast de bespreking van afbeeldingen van Geraardsbergen waarbij stapsgewijs de meeste stadsgebouwen van nabij worden bekeken, schenkt de auteur in deze bijdrage eveneens aandacht aan de samenstelling van het atelier-drukkerij Blaeu in “volle glorietijd” en aan de biografie, de persoonlijkheid en het oeuvre van Sanderus.
Verschenen in: Gerardimontium 197
Landschappen. Dorpsgezichten. Stadsgezichten (7.047)
Jacques VERSCHAFFEL
Het meest bekende gezicht op Geraardsbergen uit vroeger tijden is de zwart-wit of ingekleurde afbeelding, soms lukraak betiteld als een Sanderus of als een Blaeu. Er bestaan echter bij nader toezien meerdere varianten. Een voorbeeld van dit stadgezicht siert de cover van dit boek evenals van ons tijdschrift Gerardimontium. Het gaat vermoedelijk om een ingekleurde kopergravure uit de Nederlandse editie van de Atlas major (1648) van de Amsterdamse uitgever-drukker Joannes Blaeu (1596-1673) wiens drukkerij werd vernield door brand in 1672. In deze brand verdwenen bijna alle koperplaten en de nog resterende boeken, voornamelijk van Sanderus’ Flandria Illustrata (1641-1644). De sleutelfiguren voor de publicatie van de Flandria Illustrata zijn Sanderus en Blaeu. Naast de bespreking van afbeeldingen van Geraardsbergen waarbij stapsgewijs de meeste stadsgebouwen van nabij worden bekeken, schenkt de auteur in deze bijdrage eveneens aandacht aan de samenstelling van het atelier-drukkerij Blaeu in “volle glorietijd” en aan de biografie, de persoonlijkheid en het oeuvre van Sanderus.
Verschenen in: Gerardimontium 198
Landschappen. Dorpsgezichten. Stadsgezichten (7.047)
Eric COSYNS
Een bos als het Geitebos is het resultaat van eeuwen bosbehoud en –gebruik. Niet te verbazen dat dergelijke bossen nog sporen dragen van dit gegeven. Maar ook in het omringende landschap zijn nog elementen aanwezig die verwijzen naar een bosrijk verleden. In deze bijdrage laat de auteur het licht schijnen op die getuigen en poogt hij die te verklaren door het historische boslandschap te belichten vanuit verschillende invalshoeken.
Verschenen in: Gerardimontium 265
Landbouw. Tuinbouw. Bosbouw. Veeteelt. Jacht. Visserij (63)
Eric COSYNS
Een bos als het Geitebos is het resultaat van eeuwen bosbehoud en –gebruik. Niet te verbazen dat dergelijke bossen nog sporen dragen van dit gegeven. Maar ook in het omringende landschap zijn nog elementen aanwezig die verwijzen naar een bosrijk verleden. In deze bijdrage laat de auteur het licht schijnen op die getuigen en poogt hij die te verklaren door het historische boslandschap te belichten vanuit verschillende invalshoeken.
Verschenen in: Gerardimontium 266
Landbouw. Tuinbouw. Bosbouw. Veeteelt. Jacht. Visserij (63)
Marc VAN TRIMPONT
Verschenen in: De Heemschutter 185
Jan COPPENS
Dit jaar viert Geraardsbergen 950 jaar stadskeure. Wie de 11 privilegies naleest, zal dit in onze hedendaagse maatschappij maar normaal vinden, maar in de middeleeuwen was dit niet zo vanzelfsprekend. De stadskeuren aan de grote Vlaamse steden werden pas in de 12de eeuw door Filips van de Elzas verleend. Het is daarom baanbrekend dat Geraardsbergen zijn stadsrechten al kreeg in de eeuw daarvoor.
In dit artikel krijgt men tevens een overzicht van de verschillende stadskeures.
Verschenen in: Gerardimontium 279
Middeleeuwse geschiedenis (94.033)