Gerardimontium vulgo GheertsbergheGerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis

PDF

Gerardimontium 259

januari - februari 2015


HET SINTE JANS GODSHUYS “tot secours vanden ghemeenen aermen deser stede Gheeraertsberghe”

Jacques DE RO

Dit is het verhaal van de luister en de neergang van het Sint-Jansgodshuis waarvan de oudst gekende vermelding ons brengt naar het Geraardsbergen van het jaar 1392. Zoals gebruikelijk in de middeleeuwen, was ook dit godshuis gedurende lange tijd een centrum van liefdadigheid voor de armen en van godsvruchtbeleving. In 1877 werd de Sint-Janskapel, waarvan een digitale reconstructie op basis van de beschikbare iconografische bronnen, afgebroken.

Middeleeuwse geschiedenis (94.033) 


TIJDSBEELD Vesten

Jacques DE RO, Steven DE SCHUITENEER

Geraardsbergen vroeger en nu, aan de hand van tijdsgebonden illustratie/foto en daarbij aansluitende duiding. Achtereenvolgens De Vesten; Het sas van Idegem; Karmelietenstraat; Het Pannenhuis; Vredestraat; De Vrijheid te Ophasselt; Sas van Geraardsbergen; Het Vianeplein te Viane; Wijngaardstraat; Station Zandbergen; De Kaai.

Landschappen. Dorpsgezichten. Stadsgezichten (7.047) 


LEUK is geen Giesbaargs, ’t is TOF of PLEZANT

Jan COPPENS

Het woordje “leuk” in de betekenis van “aangenaam”, is nooit doorgedrongen in het dialect van Geraardsbergen terwijl dit wel het geval was voor “tof” en “plezant”. Hoe dit komt? Zou te maken kunnen hebben met het al dan niet beter passen in het Geraardsbergse vocaalsysteem.

Dialect (800/87) 


Het verhaal van de Geraardsbergse OOSTFRONTSTRIJDERS (1941-1945). Deel 1: Vlaams Legioen

Marc VAN TRIMPONT

In het brede spectrum van het collaboratielandschap nemen de oostfronters een heel aparte plaats in. Het waren vrijwilligers die, in de jaren 1941-1945, in het kader van de Waffen-SS en, bij uitbreiding, het NSKK en andere geüniformeerde organisaties, samen met of aan de zijde van de Wehrmacht, dit was het Duitse reguliere leger, streden aan het zogeheten oostfront, voornamelijk in de Sovjet-Unie. Op zijn minst een 40-tal Geraardsbergenaars was erbij betrokken. Een op de vier kwam nooit terug: gesneuveld of vermist. Sommigen belandden in Russische krijgsgevangenschap en van één onder hen weten we dat hij jarenlang in één van de talrijke goelags [sovjet-strafkampen] ploeterde waar hij probeerde te overleven en het ook haalde. Het spreekt voor zich dat het wedervaren van deze jonge Geraardsbergenaars onlosmakelijk verstrengeld is met dat van de eenheden tot dewelke ze behoorden. Deze publicatie is opgebouwd in 3 delen. In Deel 1 maakt de lezer kennis met het Vlaams Legioen. Hij maakt de vuurdoop mee van dit korps, wat later gevolgd door de slag bij Krasny-Bor (Leningrad) waar, voor het eerst, Geraardsbergenaars sneuvelden of vermist werden. In Deel 2 ziet men hoe het Vlaams Legioen als dusdanig werd opgedoekt en opgewaardeerd tot een brigade (mei 1943) en later divisie (september 1944), Langemarck genaamd. De lezer volgt dan het verdere verloop van de gebeurtenissen met o.m. de veldslagen bij Zjytomir, Jampol en Narwa. Opnieuw lieten Geraardsbergenaars het leven. En vanzelfsprekend komt hij ook te weten hoe het de Geraardsbergse oostfrontstrijders die de apocalyptische toestanden overleefden, vergaan is. In Deel 3 wordt ingegaan op bepaalde vragen die als vanzelf rijzen in verband met het fenomeen van de oostfrontstrijders. Na een paar flitsen i.v.m. de Duitse militaire aanwezigheid in Geraardsbergen, wordt een beeld opgehangen van de gewapende collaboratiegroepen in België. Vervolgens maakt men nader kennis met de Waffen-SS versus Allgemeine SS. Verder verwerft men enig inzicht over de motivatie voor het engagement van de oostfrontstrijders. Terloops komt ook het Waals Legioen te berde. Tot slot wordt aandacht besteed aan wat zich voordeed eens de oorlog voorbij.

Defensie. Krijgsgeschiedenis. Wereldoorlogen (355) 


Den 13den augustus heeft Geeraardsbergen zijnen SCHOONSTE DAG beleefd…

Dirck SURDIACOURT

Op 13 augustus 1933 vond in Geraardsbergen een religieuze massamanifestatie plaats onder het moto ‘Christus Rex” [Chrisus Koning]. Kort na de 1ste Wereldoorlog werd op de flank van de Oudenberg, onder grote volkstoeloop een reusachtig Heilig Hartbeeld plechtig onthuld. Maar dat feestelijk gebeuren had niet de uitstraling van wat zich afspeelde op 13 augustus 1933 waar zowat 16 tot 20-duizend belangstellenden deel aan namen. Deze bijdrage brengt niet alleen een verslag uit van die bijzondere dag maar geeft ook duiding en achtergronden over deze feestviering.

Heiligen en heiligenverering (235)